Abteilungen
LIBER a PRIMUS GESTORUM KAROLI 1
1 . Omnipotens rerum b dispositor ordinatorque regnorum
et temporum 2 , cum illius admirande statuę c pedes ferreos vel
testaceos comminuisset in Romanis , alterius non minus ad
mirabilis d statuę caput aureum per illustrem Karolum erexit
in Francis 3 . Qui e cum in occiduis mundi partibus solus regnare
cępisset et studia litterarum ubique f propemodum essent in
oblivione ideoque verę deitatis cultura teperet , contigit duos
Scottos g de Hibernia 4 cum mercatoribus Brittannis h ad litus
Gallie / devenire , viros et in sęcularibus et in sacris scripturis
incomparabiliter eruditos . Qui i cum nihil ostenderent venale ,
ad convenientes emendi gratia turbas clamare solebant : ' Si
quis sapientię cupidus est , veniat ad nos et accipiat k eam ;
nam venalis est apud nos ’ l . Quam tamen iccirco venalem se
habere professi sunt , quia m populum non gratuita sed venalia
S . 731
a) Explicit liber primus gestorum Karoli incipit secundus H ; Incipit de virtutibus
Karoli imperatoris O 1 ; Explicit liber IIus . Incipit liber tercius M 1 G . M 2 ; Incipit liber
tercius de moribus et studiis virtuosis Karoli magni V 2 ; De virtutibus Karoli P ; Gesta
Karoli regis Francorum Z ; Incipiunt gesta Karoli magni regis quondam Francie et postea
imperatoris Romanorum , de ferventissimo amatore sapiencie divine ac studii humani , et
de duobus Scottis de Hibernia ad litus Gallie venientibus , et de aliis multis , ut patet
intuenti W ; ohne Titel V 1 M 3 T . O 2 . E . b) regum M 1 V 2 P . M 2 ; rex Z . W . c) fehlt
M 3 . d) admirabiliter M 3 . e) Ipse enim Z . W . f) in omni regno suo Z . W . g) fehlt
O 2 . h) Britannicis G . P . M 2 . i) Qui cottidie M 2 , M 3 . T . O 2 . Z . W . k) acci
piet G . P . l) est verschrieben H . m) quoniam Z . W .
1 ) Zum Titel vgl . Einleitung S . XXV . 2) Vgl . Aug . Epist . 166 , 5 ,
13 : deus dispositor temporum . Hil . De trin . 4 , 12 : Novimus ... deum .. .
solum potentem , omnium creatorem , ordinatorem et dispositorem . Vgl .
auch Notker , Notatio S . 67 : naturarum dispositor Deus . 3) Vgl .
Dan . 2 , 31 ff . Zu Notkers geschichtlichem Weltbild vgl . E . Pfeil S . 176 ; H .
Günter S . 43f .; J . Adamek , Vom römischen Endreich der ma . Bibelerklä
rung ( Diss . München 1938) S . 85 ; C . Erdmann , Forschungen S . 30 ; H .
Löwe , Rhein . Vjbll . 17 , 169f .; ders ., DA . 9 , 400f . 4) Vgl . Notker ,
Martyrol ., Migne PL . 131 , 1101 : In Scotia , insula Hibernia . Diese Gleich
setzung begegnet schon bei Isidor , Etym . 14 , 6 , 6 ; vgl . auch Beda , Hist .
eccles . 2 , 4 ; Walahfrid Strabo , Vita s . Galli prol . S . 282 . Dazu L . Gougaud ,
Les noms anciens des Iles Britanniques , Revue des questions historiques 82
( 1907) 539 ff .